سامانه معاملاتی بورس چیست؟ آموزش کامل کار با سامانه کمان

سامانه معاملاتی بورس چیست؟

سامانه معاملاتی بورس، بستر آنلاین و رسمی خرید و فروش اوراق بهادار (مثل سهام، صندوق‌های ETF، حق‌تقدم و…)، است که سرمایه‌گذاران از طریق آن سفارش‌های خود را مستقیماً به بازار سرمایه ارسال می‌کنند.

این سامانه‌ها توسط کارگزاری‌های دارای مجوز سازمان بورس ارائه می‌شوند و تنها راه قانونی برای انجام معاملات در بورس ایران هستند.

به زبان ساده، اگر بورس را یک بازار بزرگ در نظر بگیریم، سامانه معاملاتی همان پیشخوان دیجیتال شما برای معامله است؛ جایی که می‌توانید قیمت‌ها را ببینید، نمادها را جستجو کنید، سفارش ثبت کنید و وضعیت دارایی‌تان را مدیریت کنید.

سامانه معاملاتی چه کاری انجام می‌دهد؟

سامانه معاملاتی فقط یک «صفحه خرید و فروش» نیست؛ بلکه چند وظیفه حیاتی را هم‌زمان انجام می‌دهد:

• نمایش قیمت لحظه‌ای نمادها و اطلاعات پایه بازار
• امکان ثبت، ویرایش و حذف سفارش خرید و فروش
• ارسال سفارش‌ها به هسته معاملات بورس
• نمایش وضعیت سفارش‌ها (در صف، انجام‌شده، لغو‌شده)
• مدیریت پرتفوی دارایی‌ها و مشاهده سود و زیان
• دسترسی به گزارش‌های مالی، گردش حساب و مانده وجه

در واقع، هر اقدامی که شما به عنوان یک سرمایه‌گذار در بورس انجام می‌دهید، از دریافت اطلاعات بازار تا نهایی‌شدن معامله، از طریق سامانه معاملاتی انجام می‌شود.

چه کسانی به سامانه معاملاتی نیاز دارند؟

هر شخصی که قصد فعالیت در بورس را دارد، بدون استثنا به سامانه معاملاتی نیاز دارد؛ اما کاربرد آن برای گروه‌های مختلف کمی متفاوت است:

• سرمایه‌گذاران تازه‌کار

  برای خرید اولین سهم، صندوق سرمایه‌گذاری یا پیگیری دارایی‌ها

• افراد با تجربه‌تر

  برای ثبت سریع سفارش، مدیریت پرتفوی و کنترل دقیق معاملات

• معامله‌گران کوتاه‌مدت و فعال

  برای تصمیم‌گیری لحظه‌ای، بررسی قیمت‌ها و ارسال سریع سفارش‌ها

• سرمایه‌گذاران صندوق‌ها و ETFها

  برای خرید و فروش واحدهای صندوق بدون مراجعه حضوری

به‌طور خلاصه، اگر کد بورسی دارید و می‌خواهید حتی یک معامله ساده انجام دهید، سامانه معاملاتی ابزار اصلی و غیرقابل‌جایگزین شماست.

سامانه معاملاتی بورس چگونه کار می‌کند؟

سامانه معاملاتی بورس به‌عنوان واسط بین سرمایه‌گذار و بازار سرمایه عمل می‌کند. هر سفارشی که شما ثبت می‌کنید—چه خرید و چه فروش—از طریق این سامانه به کارگزاری منتقل می‌شود و سپس به هسته معاملات بورس می‌رسد تا در صورت تطابق با سفارش‌های دیگر، انجام شود.

به بیان ساده، مسیر هر معامله این است:

سرمایه‌گذار → سامانه معاملاتی → کارگزاری → هسته معاملات بورس → انجام معامله

درک این مسیر کمک می‌کند بدانید چرا بعضی سفارش‌ها فوراً انجام نمی‌شوند یا چرا گاهی در صف خرید و فروش قرار می‌گیرند.

نقش کارگزاری در سامانه معاملات

کارگزاری، نهاد واسطی است که بین شما و بورس قرار دارد و امکان دسترسی شما به سامانه معاملاتی را فراهم می‌کند. بدون کارگزاری، دسترسی مستقیم به هسته معاملات برای هیچ سرمایه‌گذاری ممکن نیست.

وظایف اصلی کارگزاری در ارتباط با سامانه معاملاتی شامل موارد زیر است:

• احراز هویت و تأیید اطلاعات مشتریان
• ارائه سامانه معاملاتی آنلاین و آفلاین
• مدیریت اعتبار، مانده حساب و محدودیت‌های معاملاتی
• ارسال سفارش‌ها به هسته معاملات
• ارائه گزارش‌های مالی و معاملاتی به کاربر

بنابراین کیفیت سامانه معاملاتی هر کارگزاری، نقش مهمی در سرعت، دقت و تجربه کاربر هنگام معامله دارد.

ارتباط سامانه معاملاتی با هسته معاملات بورس

هسته معاملات بورس، سیستم مرکزی تطبیق سفارش‌ها است. وقتی سفارشی در سامانه معاملاتی ثبت می‌کنید، این سفارش ابتدا توسط سامانه کارگزاری بررسی می‌شود و سپس به هسته معاملات ارسال می‌گردد.

در هسته معاملات، سفارش‌های خرید و فروش بر اساس اولویت قیمت و زمان با یکدیگر تطبیق داده می‌شوند. اگر سفارش شما شرایط لازم را داشته باشد، معامله انجام می‌شود و نتیجه آن دوباره از طریق سامانه معاملاتی به شما نمایش داده می‌شود.

به همین دلیل است که:

• قیمت و حجم درست در سفارش اهمیت بالایی دارد
• سرعت و پایداری سامانه معاملاتی روی نتیجه معاملات تأثیر می‌گذارد
• بعضی سفارش‌ها در صف باقی می‌مانند و فوراً انجام نمی‌شوند

انواع سامانه معاملاتی بورس

سامانه‌های معاملاتی بورس از نظر نحوه ارسال سفارش به بازار به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: سامانه معاملاتی آنلاین و سامانه معاملاتی آفلاین. شناخت تفاوت این دو نوع سامانه کمک می‌کند بدانید کدام روش برای سطح تجربه و سبک سرمایه‌گذاری شما مناسب‌تر است.

سامانه معاملاتی آنلاین

سامانه معاملاتی آنلاین، رایج‌ترین و پرکاربردترین نوع سامانه در بورس است. در این سامانه، سرمایه‌گذار به‌صورت مستقیم و لحظه‌ای سفارش‌های خرید و فروش خود را ثبت می‌کند و نتیجه سفارش را بلافاصله مشاهده می‌کند.

ویژگی‌های اصلی سامانه معاملاتی آنلاین:

• ثبت سفارش خرید و فروش در لحظه
• مشاهده قیمت‌ها و اطلاعات بازار به‌صورت آنلاین
• امکان ویرایش یا حذف سفارش قبل از انجام
• مشاهده لحظه‌ای وضعیت سفارش و پرتفوی
• مناسب برای افراد فعال و کسانی که کنترل مستقیم معاملات را می‌خواهند

تقریباً تمام سرمایه‌گذاران، از مبتدی تا حرفه‌ای، در نهایت از سامانه معاملاتی آنلاین برای انجام معاملات خود استفاده می‌کنند.

سامانه معاملاتی آفلاین

در سامانه معاملاتی آفلاین، سرمایه‌گذار سفارش خود را از قبل ثبت می‌کند و اجرای آن را به کارگزاری می‌سپارد. در این حالت، سفارش بلافاصله به هسته معاملات ارسال نمی‌شود، بلکه در زمان مجاز معاملاتی توسط کارگزاری ثبت می‌شود.

کاربرد سامانه معاملاتی آفلاین بیشتر برای افرادی است که:

• امکان حضور آنلاین در ساعات معاملات را ندارند
• قصد دارند سفارش را بدون نیاز به پیگیری لحظه‌ای ثبت کنند
• معاملات کم‌تعداد یا غیرحساس به زمان انجام می‌دهند

در این روش، سرعت و اولویت اجرای سفارش به شرایط بازار و زمان ثبت سفارش توسط کارگزاری بستگی دارد.

تفاوت سامانه آنلاین و آفلاین بورس

اگر بخواهیم تفاوت این دو نوع سامانه را ساده و کاربردی توضیح دهیم:

• در سامانه آنلاین، کنترل کامل زمان، قیمت و اجرای سفارش در اختیار سرمایه‌گذار است.
• در سامانه آفلاین، اجرای سفارش به کارگزاری واگذار می‌شود و سرمایه‌گذار کنترل لحظه‌ای ندارد.

به همین دلیل، برای اغلب کاربران—به‌ویژه افراد تازه‌کار—سامانه معاملاتی آنلاین انتخاب منطقی‌تر و شفاف‌تری است.

سامانه معاملاتی کمان چیست؟

سامانه معاملاتی کمان، پلتفرم اختصاصی خرید و فروش آنلاین اوراق بهادار در کارگزاری آرمان است که برای انجام معاملات بورس، فرابورس و ابزارهای مالی قابـل معامله طراحی شده است. این سامانه به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد از مرحله جستجوی نماد تا ثبت سفارش و مدیریت دارایی‌ها را به‌صورت یکپارچه و آنلاین انجام دهند.

کمان درواقع همان سامانه‌ای است که کاربران کارگزاری آرمان پس از دریافت کد بورسی و فعال‌سازی حساب، از طریق آن وارد بازار سرمایه می‌شوند و معاملات روزمره خود را انجام می‌دهند.

 سامانه کمان برای چه کسانی مناسب است؟

سامانه معاملاتی کمان به‌گونه‌ای طراحی شده که هم برای کاربران تازه‌کار قابل فهم باشد و هم نیازهای کاربران فعال‌تر بازار را پوشش دهد. به‌طور مشخص، این سامانه برای گروه‌های زیر گزینه مناسبی است:

• افراد تازه‌وارد به بورس

  به‌دلیل رابط کاربری ساده، مسیرهای واضح ثبت سفارش و دسترسی سریع به اطلاعات ضروری

• سرمایه‌گذاران بلندمدت

  برای خرید و نگهداری سهام، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و پیگیری پرتفوی

• افرادی که می‌خواهند معاملات خود را مستقیم و آنلاین انجام دهند

  بدون نیاز به تماس یا ثبت سفارش آفلاین

اگر هدف شما انجام معاملات بورسی با کنترل مستقیم، شفافیت اطلاعات و دسترسی آنلاین است، سامانه کمان ابزار اصلی شما در کارگزاری آرمان خواهد بود.

مزایای سامانه معاملاتی کمان

سامانه معاملاتی کمان با تمرکز بر سادگی، سرعت و کاربردی‌بودن طراحی شده تا کاربر بتواند بدون درگیری با پیچیدگی‌های فنی، معاملات خود را با اطمینان انجام دهد. مهم‌ترین مزایای این سامانه عبارت‌اند از:

• رابط کاربری ساده و قابل فهم

  چیدمان بخش‌ها طوری است که حتی کاربران تازه‌کار، مسیر جستجوی نماد، ثبت سفارش و مشاهده دارایی‌ها را به‌سرعت یاد می‌گیرند.

• ثبت سریع و شفاف سفارش‌ها

  اطلاعات قیمت، حجم و وضعیت سفارش به‌صورت واضح نمایش داده می‌شود و کاربر قبل از نهایی‌کردن معامله، دید کامل دارد.

• مدیریت یکپارچه دارایی‌ها (پرتفوی)

  امکان مشاهده سهام، صندوق‌ها، سود و زیان و ارزش دارایی‌ها در یک نگاه، بدون نیاز به ابزار جانبی.

• دسترسی آنلاین و بدون نیاز به مراجعه حضوری

  تمام فرآیند معاملات و پیگیری‌ها از طریق سامانه انجام می‌شود و کاربر کنترل مستقیم حساب خود را در اختیار دارد.

• هماهنگی با نیاز کاربران مبتدی و فعال

  کمان هم برای اولین خرید بورس مناسب است و هم برای کسانی که به‌طور مستمر معامله می‌کنند.

این ویژگی‌ها باعث شده سامانه کمان به‌عنوان ابزار اصلی معاملات آنلاین کاربران کارگزاری آرمان شناخته شود و تجربه‌ای قابل اتکا برای فعالیت در بازار سرمایه فراهم کند.

معرفی بخش‌های اصلی سامانه کمان

سامانه معاملاتی کمان از چند بخش اصلی تشکیل شده که هرکدام نقش مشخصی در فرآیند معامله و مدیریت دارایی‌ها دارند. آشنایی با این بخش‌ها کمک می‌کند کاربر، بدون سردرگمی از مشاهده بازار تا ثبت سفارش و پیگیری وضعیت سرمایه‌گذاری خود را انجام دهد.

در ادامه، مهم‌ترین بخش‌های سامانه کمان را به‌صورت کاربردی معرفی می‌کنیم.

صفحه دیده‌بان و جستجوی نماد

دیده‌بان اولین بخشی است که کاربر پس از ورود به سامانه کمان معمولاً با آن کار می‌کند. این صفحه برای مشاهده وضعیت کلی بازار و دسترسی سریع به نمادها طراحی شده است.

در صفحه دیده‌بان سامانه کمان می‌توانید:

• لیست نمادهای موردنظر خود را ایجاد و ذخیره کنید
• قیمت لحظه‌ای، تغییرات روزانه و حجم معاملات نمادها را ببینید
• نمادهای مثبت، منفی یا پرحجم بازار را سریع شناسایی کنید
• با استفاده از نوار جستجوی نماد، سهم، صندوق یا اوراق موردنظر را پیدا کنید

این بخش برای کاربران مبتدی بسیار مهم است، چون نقطه شروع تصمیم‌گیری و ورود به مرحله بررسی و خرید سهم محسوب می‌شود.

ثبت سفارش خرید و فروش

بخش ثبت سفارش قلب اصلی سامانه معاملاتی کمان است؛ جایی که معامله واقعی انجام می‌شود. کاربر پس از انتخاب نماد، از همین بخش می‌تواند سفارش خرید یا فروش خود را ثبت کند.

در این بخش امکان انجام موارد زیر وجود دارد:

• انتخاب نوع سفارش (خرید یا فروش)
• واردکردن قیمت و تعداد سهام
• مشاهده ارزش تقریبی معامله قبل از ارسال
• ثبت، ویرایش یا لغو سفارش‌های فعال
• مشاهده وضعیت سفارش (در صف، انجام‌شده، لغوشده)

طراحی این بخش در سامانه کمان به‌گونه‌ای است که خطاهای رایج کاربران تازه‌کار (مثل واردکردن اشتباه قیمت یا حجم) به حداقل برسد.

پرتفوی و وضعیت دارایی‌ها

بخش پرتفوی برای مدیریت و بررسی دارایی‌های خریداری‌شده استفاده می‌شود. بعد از انجام معامله، نتیجه تمام خرید و فروش‌ها در این قسمت قابل مشاهده است.

در پرتفوی سامانه کمان می‌توانید:

• لیست سهام و صندوق‌های خود را ببینید
• قیمت خرید، قیمت روز و سود یا زیان هر دارایی را بررسی کنید
• ارزش کل پرتفوی را در یک نگاه مشاهده کنید
• وضعیت دارایی‌های فعال و فروخته‌شده را پیگیری کنید

این بخش به کاربران کمک می‌کند دید روشنی از وضعیت سرمایه‌گذاری خود داشته باشند و تصمیم‌های بعدی را آگاهانه‌تر بگیرند.

گردش حساب و گزارش‌ها

بخش گردش حساب برای مدیریت مالی حساب کاربری طراحی شده و ارتباط مستقیمی با واریز، برداشت و تسویه معاملات دارد.

در این بخش از سامانه کمان، امکان موارد زیر وجود دارد:

• مشاهده مانده قابل معامله
• بررسی واریزها و برداشت‌ها
• پیگیری وضعیت تسویه معاملات خرید و فروش
• دریافت گزارش‌های مالی و معاملاتی در بازه‌های زمانی مختلف

این قسمت به کاربر کمک می‌کند همیشه بداند چه مقدار وجه در حساب دارد، چه مبلغی درگیر معامله است و چه زمانی امکان برداشت وجه وجود دارد.

آموزش قدم‌به‌قدم کار با سامانه کمان برای مبتدی‌ها

در این بخش، به‌صورت قدم‌به‌قدم یاد می‌گیریم چطور با سامانه معاملاتی کمان کار کنیم؛ از ورود به سامانه گرفته تا خرید، فروش و برداشت وجه. این آموزش مخصوص افرادی است که می‌خواهند بدون تجربه قبلی، معاملات بورسی خود را انجام دهند.

قدم اول: ورود به سامانه کمان و داشبورد کاربری

پس از دریافت کد بورسی و فعال‌سازی حساب در کارگزاری آرمان، اطلاعات ورود به سامانه کمان در اختیار شما قرار می‌گیرد. با وارد کردن نام کاربری و رمز عبور، وارد داشبورد کاربری می‌شوید.

در داشبورد سامانه کمان معمولاً موارد زیر را می‌بینید:

• دسترسی سریع به دیده‌بان
• مانده حساب قابل معامله
• خلاصه‌ای از وضعیت پرتفوی
• منوی دسترسی به سفارش‌ها و گزارش‌ها

این صفحه نمای کلی فعالیت شما در سامانه است و نقطه شروع تمام عملیات معاملاتی محسوب می‌شود.

قدم دوم: جستجوی نماد و بررسی اطلاعات سهم

قبل از ثبت سفارش خرید، بهتر است فقط به قیمت سهم اکتفا نکنید و وضعیت کلی شرکت را هم بررسی کنید. در این مرحله، آشنایی اولیه با تحلیل بنیادی به شما کمک می‌کند بفهمید آیا شرکت از نظر سودآوری، فروش و وضعیت مالی گزینه مناسبی برای خرید هست یا نه.

در هنگام بررسی یک نماد در سامانه کمان به موارد زیر توجه کنید:

• قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله
• دامنه نوسان روزانه
• حجم معاملات
• وضعیت صف خرید یا فروش

این اطلاعات کمک می‌کند کاربر قبل از ثبت سفارش، تصویر نسبی از شرایط سهم داشته باشد.

قدم سوم: ثبت سفارش خرید در سامانه کمان

بعد از انتخاب نماد، می‌توانید سفارش خرید خود را ثبت کنید. ثبت سفارش در سامانه کمان فرآیندی شفاف و کنترل‌پذیر دارد.

مراحل ثبت سفارش خرید:

1. انتخاب گزینه «خرید»
2. وارد کردن تعداد سهام
3. تعیین قیمت خرید
4. بررسی ارزش کل معامله
5. ارسال سفارش

پس از ثبت، سفارش شما وارد صف معاملات می‌شود و در صورت تطابق با عرضه بازار، معامله انجام خواهد شد.

قدم چهارم: بررسی وضعیت سفارش و پرتفوی

بعد از ارسال سفارش، می‌توانید وضعیت آن را از بخش سفارش‌ها بررسی کنید. وضعیت سفارش ممکن است:

• در صف (در انتظار انجام)
• انجام‌شده
• لغوشده

پس از انجام معامله، سهم خریداری‌شده در بخش پرتفوی نمایش داده می‌شود و اطلاعاتی مثل قیمت خرید و سود یا زیان قابل مشاهده خواهد بود.

قدم پنجم: ثبت سفارش فروش

برای فروش سهم، کافی است وارد بخش پرتفوی شوید و نماد موردنظر را انتخاب کنید.

مراحل ثبت سفارش فروش:

1. انتخاب نماد از پرتفوی
2. کلیک روی گزینه «فروش»
3. تعیین قیمت و تعداد
4. ارسال سفارش فروش

فرآیند فروش دقیقاً مشابه خرید است و پس از انجام معامله، دارایی از پرتفوی شما کسر می‌شود.

قدم ششم: تسویه معاملات و برداشت وجه

پس از فروش سهم، مبلغ معامله بلافاصله قابل برداشت نیست و طبق قوانین بازار سرمایه، پس از دوره تسویه وارد مانده قابل برداشت می‌شود.

در بخش گردش حساب سامانه کمان می‌توانید:

• وضعیت تسویه معاملات را ببینید
• مانده قابل برداشت را بررسی کنید
• درخواست برداشت وجه ثبت کنید

وجه برداشت‌شده در بازه زمانی اعلام‌شده از سوی کارگزاری به حساب بانکی شما واریز می‌شود.

اشتباهات رایج مبتدی‌ها هنگام کار با سامانه معاملاتی

خیلی از ضررهایی که سرمایه‌گذاران تازه‌وارد تجربه می‌کنند، نه به خاطر انتخاب سهم اشتباه، بلکه به دلیل اشتباه در کار با سامانه معاملاتی است. شناخت این خطاهای رایج کمک می‌کند از همان ابتدا حرفه‌ای‌تر معامله کنید و ریسک‌های غیرضروری را کاهش دهید.

اشتباه اول: ثبت سفارش بدون بررسی دامنه نوسان

یکی از رایج‌ترین خطاها این است که کاربر بدون توجه به دامنه نوسان روزانه، قیمت سفارش را وارد می‌کند. در این حالت یا سفارش ثبت نمی‌شود یا در صف قرار می‌گیرد و انجام نمی‌شود.

✅ راه‌حل:

قبل از ثبت سفارش خرید یا فروش در سامانه کمان، حتماً کف و سقف مجاز قیمت را بررسی کنید.

اشتباه دوم: اشتباه گرفتن «قیمت آخرین معامله» با «قیمت پایانی»

مبتدی‌ها گاهی فکر می‌کنند قیمت آخرین معامله همان معیار اصلی تصمیم‌گیری است و بدون توجه به قیمت پایانی، سفارش ثبت می‌کنند.

✅ راه‌حل:

در سامانه معاملاتی، قیمت پایانی معیار اصلی تغییرات روز بعد است؛ قیمت آخرین معامله فقط نشان‌دهنده آخرین دادوستد انجام‌شده است.

اشتباه سوم: ارسال چند سفارش پشت سر هم بدون لغو سفارش قبلی

برخی کاربران هنگام هیجان بازار، چندین بار سفارش ارسال می‌کنند بدون اینکه وضعیت سفارش قبلی را بررسی یا لغو کرده باشند. این موضوع می‌تواند باعث خرید یا فروش ناخواسته شود.

✅ راه‌حل:

قبل از ارسال سفارش جدید، وارد بخش سفارش‌ها شوید و وضعیت سفارش‌های فعال را بررسی کنید.

اشتباه چهارم: بی‌توجهی به مانده قابل معامله

گاهی کاربر فکر می‌کند چون پولی در حساب دارد، می‌تواند خرید انجام دهد؛ اما بخشی از آن مبلغ هنوز قابل معامله نیست.

✅ راه‌حل:

همیشه مانده «قابل معامله» را در داشبورد سامانه کمان بررسی کنید، نه فقط مانده کل حساب.

اشتباه پنجم: ندانستن تفاوت صف خرید و صف فروش

ورود به صف خرید یا فروش بدون درک وضعیت بازار، یکی از خطاهای رایج مبتدی‌هاست. بسیاری فکر می‌کنند صف خرید همیشه نشانه سود و صف فروش همیشه نشانه ضرر است.

✅ راه‌حل:

قبل از ورود به صف‌ها، حجم معاملات، سابقه سهم و شرایط کلی بازار را بررسی کنید. صف‌ها به‌تنهایی معیار تصمیم نیستند.

اشتباه ششم: فروش سهم بدون توجه به زمان تسویه

بعد از فروش سهم، بعضی کاربران انتظار دارند بلافاصله وجه معامله را برداشت کنند و وقتی این اتفاق نمی‌افتد، دچار سردرگمی می‌شوند.

✅ راه‌حل:

به یاد داشته باشید وجوه حاصل از فروش سهام پس از دوره تسویه معاملات وارد مانده قابل برداشت می‌شود.

اشتباه هفتم: تمرکز روی دکمه‌ها به جای منطق معامله

برخی تازه‌کارها بیشتر از اینکه به تحلیل یا هدف معامله فکر کنند، درگیر دکمه‌ها و امکانات سامانه می‌شوند.

✅ راه‌حل:

سامانه معاملاتی فقط یک ابزار اجرا است. تصمیم خرید یا فروش باید قبل از ورود به سامانه گرفته شده باشد (بر اساس آموزش، تحلیل یا استراتژی).