وقتی شرکتی برای نخستین بار، سهام خود را در بورس یا فرابورس ارائه می‌کند، اصطلاحاً “عرضه اولیه” (IPO) اتفاق می‌افتد. این سهام در زمان‌بندی معینی عرضه می‌شود و سرمایه‌گذاران می‌توانند در بازه زمانی اعلام‌شده، سفارش خرید خود را ثبت کنند.

چرا شرکت‌ها سهام خود را عرضه می‌کنند؟

یکی از اهداف اصلی شرکت‌ها از عرضه اولیه سهام، تأمین سرمایه مورد نیاز برای رشد و توسعه است. شرکت‌ها با فروش سهام به عموم مردم، منابع مالی تازه‌ای به دست می‌آورند. این منابع صرف پروژه‌های آتی، پژوهش و توسعه، ارتقای ظرفیت تولید یا بازپرداخت بدهی‌ها می‌شود. علاوه بر این، عرضه اولیه سهام به ارتقای اعتبار و شفافیت شرکت می‌انجامد. در نتیجه، شرکت‌های سهامی عام، امکان جذب سرمایه بیشتری را خواهند داشت.

عرضه اولیه در بورس چیست؟

ورود یک شرکت به بازار سرمایه (بورس) از طریق عرضه اولیه سهام (IPO) انجام می‌پذیرد. این فرآیند، در واقع گشایشی است برای سهامداران جدید؛ چرا که شرکت از مالکیت محدود (سهامی خاص) خارج و به مالکیت عمومی (سهامی عام) درمی‌آید. پس از عرضه اولیه، امکان خرید و فروش سهام شرکت برای عموم مردم در بورس فراهم می‌شود.

عرضه اولیه چقدر سود دارد؟

ورود شرکت‌ها به بازار بورس از طریق عرضه اولیه سهام (IPO)، اغلب به‌عنوان فرصتی طلایی برای سرمایه‌گذاران تلقی می‌شود. دلیل این امر آن است که شرکت‌ها در این فرآیند، سهام خود را با قیمتی پایین‌تر از ارزش ذاتی عرضه می‌کنند. این استراتژی، احتمال سودآوری سرمایه‌گذاری، به‌خصوص در بازه زمانی کوتاه، را بالا می‌برد.

تجربه‌های پیشین نشان می‌دهد که قیمت سهام بسیاری از شرکت‌ها در روزهای نخست پس از عرضه اولیه، با رشد چشمگیری مواجه می‌شود. با این وجود، سود حاصل از عرضه اولیه به فاکتورهای متعددی وابسته است و نمی‌توان تضمینی برای میزان سوددهی آن ارائه داد.

عرضه اولیه سهام شرکت مهر مام میهن «مهرمام»

با توجه به اطلاعیه‌ی شرکت فرابورس ایران، ۱۲ درصد از کل سهام شرکت مهر مام میهن (با نماد معاملاتی «مهرمام»)، معادل ۳۸۸.۲ میلیون سهم، در روز سه‌شنبه، هفتم اسفند ماه ۱۴۰۳، برای نخستین بار عرضه خواهد شد.

این عرضه‌ی اولیه، به روش ترکیبی و در دو گام صورت می‌پذیرد:

• گام نخست: کشف قیمت توسط سرمایه‌گذاران واجد شرایط.
• گام دوم: عرضه‌ی سهام به عموم سرمایه‌گذاران.

زمان دقیق ثبت سفارش و قیمت نهایی برای عرضه‌ی عمومی، در روز عرضه، از طریق پیام ناظر بازار به اطلاع عموم خواهد رسید.

• نماد: مهرمام
• تاریخ عرضه: سه‌شنبه ۱۴۰۳/۱۲/۰۷
• ارزش‌گذاری اولیه: ۳،۷۳۰ ریال
• قیمت عرضه: برابر با قیمت کشف‌شده در مرحله‌ی نخست
• بیشترین سهمیه‌ی هر کد (حقیقی/حقوقی): ۵۰۰ سهم

ثبت سفارش آنلاین خرید عرضه اولیه

1-برای خرید آنلاین سهام در عرضه اولیه، کافی است در روز و زمان تعیین‌شده توسط ناظر بازار، به سامانه معاملاتی کمان وارد شوید.

2-بعد از وارد شدن در سامانه کمان روی گزینه بیشتر همانند تصویر کلیک کنید.در لیست زیر اخبار مربوط به عرضه ها را مشاهده کنید.

3-برای دیدن عرضه اولیه درهمان صفحه روی تب عرضه اولیه کلیک کرده(همانند تصویر زیر) در صفحه باز شده لیست شرکت هایی که عرضه اولیه شده اند برای شما نشان داده خواهد شد که در تصویر زیر تنها شرکت مهرماه میهن موجود است.

چگونه خرید عرضه اولیه را فعال کنیم؟

برای خرید هر نماد که در عرضه اولیه قرار دارد روی به روی صفحه کادری همانند تصویر زیر وجود دارد که با کلیک بر روی تعداد، مقدار سهم را به عدد وارد کنید و با کلیک روی کادر قیمت، قیمت را به عدد وارد کرده و روی ثبت درخواست کلیک کنید.

شرکت در عرضه اولیه، یک فرصت مناسب برای افراد تازه‌کار

ورود به بازار بورس، لزوماً نیازمند تخصص و دانشِ تحلیل‌گری حرفه‌ای نیست. عرضه‌های اولیه، فرصتی مناسب برای سرمایه‌گذاران تازه‌کار فراهم می‌آورد تا فعالیت خود را در این بازار آغاز کنند. همزمان با سرمایه‌گذاری در این عرضه‌ها، می‌توانید دانش بورسی خود را نیز ارتقا دهید و با آمادگی کامل، گام‌های حساب‌شده‌ای در این مسیر بردارید. به یاد داشته باشید که آموزش، نخستین گام برای ورود اصولی و موفقیت‌آمیز به بازار سرمایه به شمار می‌رود.

آگاهی از اخبار عرضه‌ اولیه

اطلاعیه مربوط به هر عرضه اولیه، دست‌کم دو روز پیش از انجام عرضه، منتشر می‌شود. این اطلاعیه، بسته به اینکه عرضه اولیه در بورس اوراق بهادار تهران (tse.ir) یا فرابورس ایران (ifb.ir) صورت می‌گیرد، از طریق وب‌سایت رسمی مربوطه در دسترس قرار می‌گیرد. افزون بر این، کارگزاری آرمان نیز برای ارائه خدمات مطلوب‌تر به مشتریان، زمان عرضه اولیه‌های آتی را از طریق کانال تلگرام و صفحه اینستاگرام خود به اطلاع عموم می‌رساند.

در آگهی عرضه اولیه به چه مواردی اشاره می‌شود؟

در اطلاعیه رسمی عرضه اولیه، جزئیات مهمی به اطلاع عموم می‌رسد. این اطلاعات شامل نام سهمی که قرار است عرضه شود، تاریخ دقیق عرضه، تعداد کل سهامی که در دسترس خریداران قرار می‌گیرد، و همچنین نام شرکت‌هایی که مدیریت و تعهد عرضه را بر عهده دارند، می‌شود. در این اطلاعیه، سقف تعهد خرید، حداکثر تعداد سهامی که هر شخص حقیقی و حقوقی می‌تواند خریداری کند، بازه قیمتی مجاز برای ثبت سفارش، و زمان‌بندی ثبت سفارش نیز مشخص شده است.

البته، زمان دقیق ثبت سفارش و سایر نکات ضروری، معمولاً در همان روز عرضه اولیه و از طریق پیام‌های ناظر بازار به اطلاع سهامداران می‌رسد.

لیست عرضه‌ اولیه‌های یک سال اخیر

سال پیش، بورس اوراق بهادار میزبان چندین عرضه‌ی اولیه بود که نگاه‌ها را در بازار سرمایه به خود خیره کرد. این رویدادها، هم برای تازه‌کاران و هم برای کارکشته‌های بازار، بابی نو برای سرمایه‌گذاری گشودند. افزون بر این، هر شرکتی که پا به عرصه‌ی بورس گذاشت، با افق‌های تازه‌ای برای پیشرفت و گسترش روبرو شد. برای آگاهی از جزئیات این عرضه‌ها، شامل تاریخ و قیمت، می‌توانید نگاهی به جدول زیر بیندازید.

عرضه اولیه چقدر نقدینگی می خواهد؟

برای شرکت در عرضه‌های اولیه، میزان سرمایه مورد نیاز برای هر نماد، متغیر است و به چند عامل کلیدی بستگی دارد: ارزش هر سهم، تعداد سهامی که به هر فرد می‌رسد و البته، میزان استقبال و تقاضا برای آن سهم خاص.

در هر عرضه اولیه، سازمان بورس، ارزش اسمی هر سهم و سقف تعداد سهام قابل خریداری را تعیین می‌کند. بنابراین، برای برآورد سرمایه لازم جهت شرکت در یک عرضه اولیه، می‌توانید از این فرمول ساده استفاده کنید:

مبلغ نهایی = (قیمت هر سهم × حداکثر تعداد سهم قابل خرید) + کارمزدها

البته، به دلیل محبوبیت بالای عرضه‌های اولیه، معمولاً تعداد سهام تخصیص یافته به هر فرد، کمتر از حداکثر میزان تعیین شده است. در نتیجه، مبلغ نهایی مورد نیاز، اغلب کمتر از عدد محاسبه شده با فرمول فوق خواهد بود.

روش‌های عرضه اولیه سهام

سه روش اصلی برای خرید عرضه های اولیه وجود دارد، اگرچه راه های گوناگونی برای عرضه ی سهام شرکت ها به عموم هست. در ادامه، هر یک از این روش ها را به تفصیل شرح می دهیم:

روش نخست: مزایده

در روش مزایده، پس از آنکه ارزش پایه ی هر سهم و تعداد سهام قابل خرید برای هر فرد مشخص شد، متقاضیان می توانند سفارش خود را ثبت کنند. این روش که به “اولویت قیمت” نیز شناخته می شود، به این صورت است که هر کس بالاترین قیمت را پیشنهاد دهد، در هنگام تخصیص سهام، در اولویت قرار می گیرد.

روش دوم: قیمت مقطوع

این روش، که از شیوه های قدیمی عرضه ی اولیه به شمار می رود، به این شکل است که قیمت عرضه از پیش تعیین شده است و در یک بازه ی زمانی معین، به مشتریان فرصت داده می شود تا سفارش خود را ثبت کنند. در پایان، اگر تعداد متقاضیان از تعداد سهام عرضه شده بیشتر باشد، اوراق بهادار به شیوه ی “تسهیم به نسبت” به هر فرد تعلق می گیرد. به عبارت دیگر، کل سهام عرضه شده، بین تمام افرادی که سفارش داده اند، تقسیم می شود.

اما اگر تعداد کل سفارش های ثبت شده، کمتر از تعداد کل اوراق بهادار قابل عرضه باشد، به هر کد معاملاتی، به میزان سفارش خرید ثبت شده اش، اوراق بهادار تعلق می گیرد. مابقی سهام نیز توسط متعهد خرید، به قیمت پایه خریداری می شود.

روش سوم: بوک بیلدینگ (ثبت سفارش)

در این روش که به “ثبت دفتری” هم معروف است، اولویت با زمان ثبت سفارش نیست، بلکه قیمت پیشنهادی، تعیین کننده است. خرید عرضه ی اولیه به روش بوک بیلدینگ، به این صورت است که تعداد معینی از سهام شرکت، در یک بازه ی قیمتی مشخص، عرضه می شود. متقاضی، قیمت مورد نظر خود را در این بازه وارد می کند و اولویت با کسانی است که بالاترین قیمت را پیشنهاد داده باشند.

در این روش، معمولاً سرمایه گذاران، سقف قیمتی سهم را وارد می کنند و در نهایت، شرکت، سهام عرضه شده را به تعداد مساوی بین متقاضیان تقسیم می کند. به دلیل استقبال زیاد از این روش، معمولاً تعداد کمی سهم به هر فرد می رسد.

در روش بوک بیلدینگ، به جای تعیین یک قیمت معین، یک بازه ی قیمتی شامل حداقل و حداکثر قیمت اعلام می شود. همچنین، حجم یا حداکثر تعداد سهامی که هر فرد می تواند دریافت کند نیز از طریق اطلاعیه های سازمان بورس، به اطلاع عموم می رسد. پس از پایان مهلت سفارش گیری، تعداد سهام تخصیص یافته به هر کد بورسی، بر اساس تعداد کل افرادی که در مهلت مقرر سفارش خود را ثبت کرده اند، مشخص می شود.

عرضه اولیه را با چه قیمتی بخریم؟

برای خرید عرضه اولیه، آگاهی از شیوه عرضه آن ضروری است. روش‌های متداول عرضه اولیه عبارتند از:

روش حراج: در این شیوه، برای افزایش بخت خود در دریافت سهام، قیمتی بالاتر از قیمت پایه پیشنهاد دهید. اما توجه داشته باشید که رقابت در این روش ممکن است به افزایش قیمت نهایی منجر شود.

روش قیمت ثابت: در این حالت، قیمت سهم از پیش تعیین‌شده است و تنها کافی است همان مبلغ را پرداخت کنید. اگر تقاضا بیش از عرضه باشد، سهام بین خریداران تقسیم می‌شود.

روش بوک بیلدینگ (ثبت سفارش): در این روش، قیمتی را در بازه تعیین‌شده وارد می‌کنید. برای اطمینان از دریافت سهام، پیشنهاد می‌شود بالاترین قیمت بازه را انتخاب کنید. قیمت نهایی بر اساس بالاترین قیمت‌های پیشنهادی تعیین می‌شود.

عرضه اولیه دومرحله‌ای: در گام نخست، قیمت سهام برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری تعیین می‌شود. سپس، سرمایه‌گذاران عادی می‌توانند با قیمت اعلام‌شده، سفارش خود را ثبت کنند.

چه زمانی عرضه اولیه را بفروشیم؟

پس از فروکش کردن تب‌وتاب خریدهای اولیه، قیمت سهام به تعادل می‌رسد و دارندگان سهام، فروشنده می‌شوند. گرچه فروش سهام بلافاصله پس از عرضه اولیه امکان‌پذیر است، اما بیشتر سرمایه‌گذاران برای دستیابی به سود دلخواه، منتظر می‌مانند.

برخی از سرمایه‌گذاران با رسیدن به سودی مطلوب، سهام خود را می‌فروشند. اما برخی دیگر، با چشم‌انداز رشد بیشتر، سهام را برای بلندمدت نگه می‌دارند. برای یافتن بهترین زمان فروش، این نکات را در نظر داشته باشید:

۱. بررسی همه‌جانبه شرکت: وضعیت کنونی و آتی شرکتِ عرضه‌شده را ارزیابی کنید.

۲. اندازه شرکت: به بزرگی یا کوچکی شرکتِ عرضه‌شده توجه کنید.

۳. تحلیل بنیادی: تحلیل‌های بنیادیِ ارائه‌شده در وب‌سایت‌ها و کانال‌های خبری کارگزاری‌ آرمان را مطالعه کنید.

۴. سهامداران عمده: رفتار سهامداران عمده را در روزهای معاملاتی پس از عرضه اولیه، زیر نظر بگیرید. .

۵. روند بازار: روند کلی بورس را بررسی کنید.

جمع‌بندی

عرضه اولیه، زمانی است که شرکتی برای اولین بار سهام خود را به عموم عرضه می‌کند. این رویداد، هم برای شرکت و هم برای سرمایه‌گذاران، اهمیت ویژه‌ای دارد. شرکت‌ها از طریق عرضه اولیه، سرمایه لازم برای رشد و توسعه را تأمین می‌کنند و اعتبار و شفافیت خود را افزایش می‌دهند. سرمایه‌گذاران نیز فرصتی برای خرید سهام با قیمتی potentially (احتمالاً) پایین‌تر از ارزش واقعی و کسب سود در آینده به دست می‌آورند.

عرضه اولیه سهام شرکت مهر مام میهن (“مهرمام”):

شرکت مهر مام میهن، ۱۲ درصد از سهام خود را (معادل ۳۸۸.۲ میلیون سهم) در تاریخ هفتم اسفند ۱۴۰۳ از طریق فرابورس عرضه می‌کند. این عرضه به روش ترکیبی (کشف قیمت توسط سرمایه‌گذاران واجد شرایط و سپس عرضه به عموم) انجام می‌شود. برای خرید آنلاین، می‌توانید از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری خود (در اینجا، “کمان”) اقدام کنید. عرضه‌های اولیه، به‌ویژه برای تازه‌کاران، فرصت مناسبی برای ورود به بازار بورس و یادگیری تدریجی محسوب می‌شوند. برای اطلاع از جزئیات عرضه‌ها، به وب‌سایت‌های بورس و فرابورس و کانال‌های اطلاع‌رسانی کارگزاری‌ها مراجعه کنید.

نکات کلیدی در مورد عرضه اولیه:

• روش‌های عرضه: مزایده (اولویت با بالاترین قیمت)، قیمت مقطوع (قیمت ثابت)، بوک بیلدینگ (ثبت سفارش در بازه قیمتی).
• قیمت‌گذاری: در روش بوک بیلدینگ، معمولاً بالاترین قیمت بازه پیشنهاد می‌شود.
• میزان سرمایه مورد نیاز: متغیر است و به قیمت هر سهم، تعداد سهام قابل خرید و میزان تقاضا بستگی دارد.
• زمان فروش: بستگی به استراتژی سرمایه‌گذار (کوتاه‌مدت یا بلندمدت) و تحلیل بنیادی شرکت دارد.